Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 88: Văn bản "Chiếu dời đô"

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 88: Văn bản "Chiếu dời đô"

1. Tiết 88 - VĂN BẢN ChiÕu dêi ®« (Thiªn ®« chiÕu) Lý C«ng UÈn
2. I. Đọc – tìm hiểu chung Chiếu dời đô được ra đời 1. Tác giả trong hoàn cảnh nào ? Tác 2. Tác phẩm phẩm thuộc thể loại gì ?. a. Hoàn cảnh sáng tác: Năm 1010, Lý Công Uẩn viết “Chiếu dời đô” tỏ ý định dời đô về Đại La. b. Thể loại: - Chiếu là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh nào đó tới nhân dân cả nước. - Thiên Đô Chiếu: Nguyên văn chữ Hán – Nguyễn Đức Vân dịch
3. Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô ; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời Tam đại theo ý riêng mình mà thự tiện chuyển dời ? Chỉ vì muốn đóng đô ở nơi trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu ; trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân, nếu thấy thuận lợi thì thay đổi. Cho nên vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh. Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh thường mệnh trời, không theo dấu cũ của Thương , Chu, cứ đóng yên đô thành ở nơi đây, khiến cho triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi, trăm họ phải hao tốn, muôn vật không được thích nghi. Trẫm rất đau xót về việc đó, không thể không dời đổi.
4. II. Đọc – hiểu văn bản 1. Lí do dời đô? a. Tiền đề lịch sử b. Thực tế lịch sử nước ta - Thực tế nhà Đinh, Lê + Cứ đóng yên đô thành ở Hoa Lư - Nguyên nhân: + Nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình + Khinh thường mệnh trời + Không noi theo dấu cũ Thương ,Chu - Hậu quả: + Triều đại không lâu bền,số vận ngắn ngủi + Trăm họ phải hao tổn + Muôn vật không được thích nghi Lập luận chặt chẽ + Phần trên làm tiền đề cho phần dưới + Có lí có tình
5. Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao Vương : ở vào nơi trung tâm của trời đất ; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi nam bắc đông tây ; lại tiện hướng nhìn sông dựa núi. Địa thế rộng mà bằng ; đất đai cao mà thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh ngập lụt ; muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi. Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa. Thật là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước ; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời.
6. Quyết định của nhà vua “Trẫm muốn dựa vào sự thuận lợi của đất ấy để định chỗ ở. Các khanh nghĩ thế nào?”
7. Một số công trình tiêu biểu của Thăng Long - Hà Nội Chùa Một Cột
8. Lăng Chủ Tịch Hồ Chí Minh
9. IV. Luyện tập BÀI TẬP 1 Cho đoạn trích sau: “Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao Vương: Ở vào nơi trung tâm của trời đất; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi nam bắc đông tây; lại tiện hướng nhìn sông dựa núi. Địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt; muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi. Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa. Thật là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời.” (Ngữ văn 8- Tập hai) 1. Đoạn văn trên trích từ văn bản nào? Tác giả là ai? 2. Nêu hoàn cảnh sáng tác tác phẩm? 3. Vì sao thành Đại La xứng đáng được chọn làm nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời ?
10. IV. Luyện tập Câu 3: Viết đoạn văn (khoảng 10 dòng) trình bày cảm nghĩ của em về tác giả, người được nhận định là“một vị vua anh minh khai mở một triều đại chói lọi trong lịch sử Đại Việt đã rất quan tâm tới nhân dân”. Gợi ý: -HS có thể sử dụng nhiều phương thức biểu đạt (nghị luận, biểu cảm) miễn thể hiện được những cảm nhận về những điểm nổi bật về tác giả- nhà vua Lí Công Uẩn: + Là một người thông minh, nhân ái, có chí lớn và lập được nhiều chiến công. + Lí Công Uẩn đã lập nên một triều đại nhà Lí lẫy lừng và dưới sự trị vì của vua Lí Công Uẩn đã đưa đất nước ta phát triển lớn mạnh khai mở một triều đại chói lọi trong lịch sử Đại Việt. + Một vị vua anh minh, sáng suốt, có tầm nhìn xa rộng + Một người yêu nước thương dân, có tinh thần dân chủ
11. • CHÚC CÁC EM HỌC TỐT • HẸN GẶP LẠI