Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 86: Ngắm trăng (Vọng nguyệt)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 86: Ngắm trăng (Vọng nguyệt)

1. Phiên âm: Ngục trung vô tửu diệc vô hoa, Đối thử lương tiêu nại nhược hà? Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt, Nguyệt tòng song khích khán thi gia. Dịch nghĩa: Trong tù không rượu cũng không hoa, Trước cảnh đẹp đêm nay biết làm thế nào? Người hướng ra trước song ngắm trăng sáng, Từ ngoài khe cửa, trăng ngắm nhà thơ. Dịch thơ (bản dịch của Nam Trân) Trong tù không rượu cũng không hoa, Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ; Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ, Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ. (Hồ Chí Minh, Nhật kí trong tù, Hồ Chí Minh toàn tập, tập 3, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000)
2. KIM LIÊN- NAM ĐÀN- NGHỆ ẠN NHÀ Ở CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH Xã Kim Liên – Huyện Nam Đàn – Tỉnh Nghệ An
3. Trang bìa tập “Nhật kí trong tù”
4. A. Tìm hiểu khái quát văn bản - Đề tài: Vọng nguyệt - đề tài phổ biến trong thơ cổ điển - Thể thơ:Thất ngôn tứ tuyệt (cổ điển) - PTBĐ: Biểu cảm trực tiếp Khai - Bố cục: 4 phần: Thừa Chuyển Cổ điển Hợp Khai – Thừa- Chuyển - Hợp Có nghĩa là: - Khai → Câu đầu: Khởi nhập. - Thừa → Câu hai: Chuyển tiếp. - Chuyển → Câu ba: Chuyển từ đề mục để khởi phát ý mới. - Hợp → Câu bốn: hội tụ của ba câu trên nhập lại cùng nhau. ➔ Đây là một trong những cấu trúc phổ biến của thơ Đường.
5. B. Tìm hiểu chi tiết Ngục trung vô tửu diệc vô hoa (Trong tù không rượu cũng không hoa) → Hoàn cảnh ngắm trăng trong tù – tức hoàn cảnh tù đày Điệp từ nhấn mạnh sự thiếu thốn
6. Thảo luận nhóm (3 phút) Trình bày nhận xét của em về biện pháp nghệ thuật và cấu trúc được sử dụng trong 2 câu thơ cuối bài thơ? Tác dụng ?
7. Phiên âm: Ngục trung vô tửu diệc vô hoa, Cách mở và đóng bài thơ: lòng Đối thử lương tiêu nại nhược hà? yêu thiên nhiên tạo nên sự Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt, Nguyệt tòng song khích khán thi gia. chuyển đổi từ một người tù Dịch thơ (bản dịch của Nam Trân) thành một thi sĩ (nhà thơ) → Trong tù không rượu cũng không hoa, một nghị lực phi thường, một Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ; chất thép già trong người chiến Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ, sĩ cách mạng vĩ đại ngay trong Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ. (Hồ Chí Minh, Nhật kí trong tù, hoàn cảnh tù đày→phong thái Hồ Chí Minh toàn tập, tập 3, ung dung của Bác ngay trong NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000) hoàn cảnh tù ngục tối tăm.
8. IV. Luyện tập 1. Làm Bài tập trắc nghiệm: 1.1, Dòng nào nói đúng nhất hoàn cảnh ngắm trăng của Bác Hồ trong bài thơ “Ngắm trăng”? A. Trong khi Bác đang đàm đạo việc quân trên thuyền B. Trong nhà tù thiếu thốn không rượu cũng không hoa C. Trong đêm không ngủ vì lo lắng cho vận mệnh đất nước D. Trên đường đi hiu quạnh từ nhà tù này sang nhà tù khác. 1.2, Nhận định nào nói đúng nhất hình ảnh Bác Hồ hiện lên qua bài “Ngắm trăng”? A. Một con người có khả năng nhìn xa trông rộng B. Một con người giàu lòng yêu thương C. Một con người yêu thiên nhiên và luôn lạc quan D. Một con người có bản lĩnh cách mạng phi thường 1.3, Dòng nào dưới đây nói đúng nhất tâm trạng của Bác Hồ trước cảnh đẹp của bài thơ Ngắm trăng? A. Xao xuyến, bối rối C. Buồn bã, chán nản B. Mừng rỡ, niềm nở D. Bất bình giận dữ 2. Đọc thuộc lòng bài thơ:
9. 1. Qua bài thơ em học tập được gì ở Bác 2. Em đã làm gì để hưởng ứng cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác Hồ”?
10. Sưu tầm chép lại các bài thơ Bác viết về trăng mà em biết.
11. Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên Xuân giang, xuân thuỷ, tiếp xuân thiên Yên ba thâm xứ đàm quân sự Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền
12. Trăng vào cửa sổ đòi thơ Việc quân đang bận xin chờ hôm sau. Chuông lầu chợt tỉnh giấc thu, Ấy tin thắng trận Liên khu báo về.
13. Mở rộng: 1. Sưu tầm chép lại các bài thơ Bác viết về trăng mà em biết. Hình ảnh trăng trong thơ Bác có gì đáng chú ý? 2. Đọc lại toàn bộ tác phẩm “Nhật kí trong tù”
14. Giao bài, hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài ở nhà Bài vừa học: - Học thuộc lòng phiên âm, dịch bài thơ Ngắm trăng. - Nắm nội dung chính của bài thơ. - Tìm đọc một bài thơ chữ Hán của Bác viết về việc rèn luyện đạo đức cách mạng trong tập thơ Nhật kí trong tù. b. Bài mới: chuẩn bị bài bài Chiếu dời đô Đọc kĩ văn bản và trả lời các câu hỏi trong SGK/ 28.