SKKN Kết quả thực hiện sáng kiến Một số biện pháp khắc phục lỗi chính tả cho học sinh Lớp 3 - Năm học 2017-2018 - Liêu Đức Trí
* ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH
Năm học 2017 – 2018, tôi được Ban giám hiệu phân công dạy lớp 3B, với sỉ số là 31 học sinh. Trong đó có 15 em nam và 16 em nữ. Trong 2 tuần đầu làm quen với các em, tôi nhận thấy hầu hết các em học sinh là vùng nông thôn nên cha mẹ ít quan tâm đến mọi mặt của con cái, nhất là sức khỏe và học tập. Bên cạnh đó số đông học sinh con nông dân, nhiều em cha mẹ làm ăn xa,sống ở nhà với ông bà. Với đặc điểm lớp tôi như thế nên có một số thuận lợi và khó khăn như sau:
1. Thuận lợi:
Chương trình đã được giảng dạy nhiều năm. Giáo viên đã có những kinh nghiệm giảng dạy, đã được thao giảng và dự giờ chuyên đề về môn Chính tả, có sự trao đổi, rút ra kinh nghiệm các tiết dạy.
Cơ sở vật chất trường đủ đảm bảo việc học tập cho các em. Đa số học sinh có ý thức học tốt, được cha mẹ quan tâm chu đáo. Riêng bản thân tôi luôn tự nghiên cứu, tìm tòi, đọc sách, tài liệu tham khảo và học hỏi, rút kinh nghiệm từ đồng nghiệp để vận dụng tốt các phương pháp dạy học tích cực sao cho đạt hiệu quả cao nhất và tạo hứng thú, niềm say mê học tập cho học sinh trong giờ Chính tả.
Số lượng học sinh tương đối vừa phải, học sinh có đủ các điều kiện để học tập. .
2. Khó khăn:
Một số học sinh, chủ yếu cha mẹ là nông dân, làm mướn, làm ăn xa. nên không có điều kiện quan tâm tới việc học tập của các em. Do phát âm sai nên các em thường viết sai chữ do nhầm lẫn về âm, vần, thanh. Chữ viết chưa chuẩn như: sai về độ cao, khoảng cách, cách đặt dấu thanh, viết hoa tuỳ tiện. Một số em, do đọc chậm, chưa hiếu quy tắc chính tả cũng như nghĩa của từ nên thường viết sai chính tả.
Với những thuận lợi và khó khăn như vậy tôi đã tìm ra một số biện pháp nhằm giúp các em học tốt phân môn Chính tả.
- Tên sáng kiến: Một số biện pháp khắc phục lỗi chính tả cho học sinh lớp 3
- Lĩnh vực: Chuyên môn
File đính kèm:
- skkn_ket_qua_thuc_hien_sang_kien_mot_so_bien_phap_khac_phuc.doc
Nội dung text: SKKN Kết quả thực hiện sáng kiến Một số biện pháp khắc phục lỗi chính tả cho học sinh Lớp 3 - Năm học 2017-2018 - Liêu Đức Trí
- +Mẹo âm đệm trong các từ có âm đệm thì viết x, trừ từ suyễn, suy, súy, soát (lục soát, soát vé). +Mẹo từ láy trong các từ láy âm đầu, cả hai tiếng cùng x hoặc cùng s (VD: xa xôi, sạch sẽ, ). Còn từ láy vần lại thường là x (VD: lao xao, loăn xoăn, ) Ngoài ra, việc chuẩn bị bài ở nhà của các em cũng không kém phần quan trọng, giúp giáo viên và học sinh tiết kiệm và đỡ mất thời gian trên lớp. Ví dụ: Sau khi các em chuẩn bị bài ở nhà, lên lớp giáo viên chỉ cần nghe học sinh báo cáo những từ nào khó viết, dễ lẫn lộn và hay viết sai. Các em chỉ cần nêu, giáo viên tổng hợp và giúp các em giải quyết. Các em sẽ nhớ lâu hơn và ít viết sai. Yếu tố quan trọng nữa là: Sau khi viết bài, nếu học sinh viết sai chữ nào, giáo viên cần cho các em viết lại từ có chữ đó và phân tích nhiều lần để các em nhớ. Viết đúng chính tả không chỉ là cách viết đúng tiếng từ mà gồm cả cách viết hoa, cách dùng dấu câu.Vì thế tôi luôn nhắc nhở học sinh không viết hoa tuỳ tiện và kết hợp với giảng dạy phân môn luyện từ và câu để hướng dẫn học sinh cách sử dụng dấu câu. + Điều quan trọng nhất là lúc nào giáo viên cũng trang bị cho học sinh, nhắc nhở học sinh viết đúng chính tả ở tất cả các phân môn khác và chú ý chữa lỗi chính tả cho học sinh mặc dù đang học phân môn khác và rèn luyện chữ viết cho học sinh. + Giáo viên phải hoà mình gần gũi với học sinh khuyến khích động viên các em học tập, khen thưởng kịp thời, nhắc nhở đúng lúc. + Tổ chức trò chơi cho các em hứng thú học tập. + Tạo cho học sinh niềm vui, niềm tin trong học tập. Các em cảm nhận nhà trường là mái ấm là nguồn vui không thể thiếu.Các em ngày càng yêu trường mến lớp và ham thích học tập hơn. e/ Chữa lỗi nhận xét: + Việc nhận xét chữa bài cho học sinh sau khi viết chính tả, cũng không kém phần quan trọng thường giáo viên thu tất cả vở học sinh để tự mình chữa lỗi. Như vậy giáo viên đã bỏ qua bước cho học sinh tự sửa lỗi trên vở của mình hoặc của bạn ( học sinh đổi vở cho nhau để bắt lỗi). Bằng cách này giáo viên chỉ có một điểm lợi là giảm bớt thời gian trên tiết dạy. Nhưng có điểm bất lợi rất lớn là học sinh không được tiếp xúc với bài mình vừa viết, không tự phát hiện ra những lỗi viết sai với sự hướng dẫn sữa chửa của giáo viên. Như vậy việc tự bản thân học sinh sửa lỗi chính tả cho mình hoặc sửa lỗi cho bạn sẽ giúp học sinh khắc sâu và nhớ lâu hơn những lỗi chính tả mà mình mắc phải f/ Thực hành bài tập chính tả Giáo viên cần đưa ra các dạng bài tập chính tả khác nhau để giúp cho học sinh tập vận dụng các kiến thức đã học. Sau mỗi bài tập, giáo viên giúp học sinh rút ra các quy tắc chính tả như (k + i, e,ê; ngh, gh + i,e,ê ) để học sinh ghi nhớ. Có một số dạng bài tập sau: * Bài tập trắc nghiệm: A/ Khoanh tròn vào chữ cái trước những chữ viết đúng chính tả: a- căn dặn b- căng nhà c- kiêu căng d- nhọc nhằn e- lằng nhằng g- cằng nhằng h- vắng mặt i- vắn tắt k- vuông vắng B/ Điền chữ Đ vào ô trống trước những chữ viết đúng chính tả và chữ S trước ô sai chính tả: 9
- đúng mẫu để việc viết chính tả dễ dàng hơn- đọc thế nào thì viết thế ấy. Tránh tình trạng giáo viên dạy học sinh đọc đúng mẫu nhưng khi đọc chính tả lại phát âm theo phương ngữ Nam Bộ, điều ấy sẽ gây trở ngại khi học sinh viết chính tả. + Sau khi áp dụng sáng kiến. Sau khi áp dụng các biện pháp dạy học mới trong đề tài này vào công tác giảng dạy tôi cảm thấy rất hài lòng vì học trò tôi có thái độ học tập khác hẳn.Các em học tập tốt hơn nhiều và nhờ vậy việc tiếp thu kiến thức cũng tốt hơn so với trước đây. Điều mà tôi cảm thấy vui nhất đó là các em rất mong thầy đến lớp và rất yêu quí thầy giáo của mình. Đây là điều mà bất kì một giáo viên nào cũng luôn luôn mong ước Trong quá trình giảng dạy, tôi đã áp dụng các biện pháp trên và nhận thấy học sinh có tiến bộ rõ rệt. Học sinh hứng thú trong giờ học chính tả không còn “sợ” học chính tả như trước đây. ( Số lỗi sai giảm hẳn ) Tỉ lệ học sinh viết sai chính tả giảm đáng kể, học sinh viết chữ đẹp hơn nhờ không phải suy nghĩ lâu “tiếng hoặc từ đó viết như thế nào cho đúng”. Những em trước kia sai 9,10 lỗi thì nay còn 5,6 lỗi, những em viết sai 4,5 lỗi thì nay chỉ còn 2,3 lỗi Với những biện pháp trên cộng với lòng tận tụy của bản thân và sự nỗ lực học tập của học sinh lớp tôi chủ nhiệm ngày càng tiến bộ đạt kết quả khả quan hơn . Sau một thời gian nghiên cứu và thực nghiệm những biện pháp nêu trên tôi thấy kết quả chuyển biến rõ rệt, nhiều em trước đây viết chữ còn xấu, nét chữ rời rạc, sai chính tả nay đã viết đúng cỡ chữ nối nét đúng quy định, đúng độ cao, đúng chính tả. Thông qua môn học này, các em phát huy được tính tích cực chủ động như viết bài nhanh, chữ đẹp, không sai lỗi chính tả và cách trình bày một bài viết đẹp. Cũng qua môn học này tạo điều kiện cho các em học tốt các môn học khác như: toán, đạo đức, tập đọc và tự nhiên xã hội. Học sinh tích cực trong quá trình học tập, tích cực hăng hái phát biểu ý kiến trong giờ học. Kết quả thử nghiệm lớp 3B của tôi đã thu được kết quả như sau: * Học lực môn chính tả: Mắc lỗi Mắc lỗi Mắc lỗi Mắc lỗi Năm học TSHS % % % 5lỗi trở % 0-1 lỗi 2-3 lỗi 4-5 lỗi lên 2015- 2016 30 8 26.6 11 36,6 10 33.3 1 3,3 2016-2017 31 9 29 12 38,7 8 25,8 2 6,4 Thực tế lúc ban đầu học sinh ở 3 lớp 3A , 3B và 3C có trình độ hoàn toàn tương đương nhau. Nhưng sau một thời gian thực nghiệm được tiến hành ở lớp 3B kết quả học sinh viết đúng chính tả tăng lên rỏ rệt, với nội dung bài dạy sát với trọng điểm chính tả của lớp. Kết hợp với việc đổi mới phương pháp dạy học đã thu được kết quả như bảng thống kê trên. Điều này chứng tỏ khi dạy chính tả cần nắm vững trọng điểm chính tả của lớp và đặc điểm phương ngữ nơi mình dạy để giúp học sinh rèn luyện , khắc phục sửa lỗi chính tả. Việc cung cấp các mẹo luật chính tả cho học sinh lớp 3 là cần thiết giúp các em viết đúng chính tả. Đối với giáo viên, cần nắm vững phương pháp giảng dạy của bộ môn để phối hợp vận dụng vào thực tế lớp mình đang dạy nhằm góp phần nâng cao chất lượng phân môn chính tả nói riêng và môn Tiếng Việt ở tiểu học nói chung 11
- Là một giáo viên phụ trách giảng dạy, tôi thiết nghĩ không có niềm vui nào bằng niềm vui khi thấy học sinh của mình học tập tiến bộ hằng ngày. Một giờ dạy tốt không thể là một giờ dạy mà giáo viên cứ thao thao diễn xuất như một diễn viên mặc cho người học muốn thưởng thức làm sao thì làm. Phải dạy làm sao cho học sinh cảm thấy háo hức và phát huy hết khả năng học tập của các em.Ý thức được tầm quan trọng của giờ viết chính tả vì thế dù trong hoàn cảnh nào tôi cũng không ngừng học tập phấn đấu vươn lên vì thế hệ trẻ, để có một giờ dạy tốt . “Tiếng Việt là linh hồn của dân tộc” . Phạm Duy đã từng nói: “ Tôi yêu tiếng nước tôi, từ khi mới ra đời.” Theo tôi kinh nghiệm “Một số biện pháp khắc phục lỗi chính tả cho học sinh lớp 3” mà tôi trình bày trên đây rất dễ thực hiện mà đem lại hiệu quả rất cao. Không chỉ với học sinh lớp 3 mà giáo viên tất cả các khối lớp đều có thể vận dụng cho học sinh của mình. Các phương pháp dạy học này không chỉ vận dụng được ở những trường thuận lợi mà còn có thể vận dụng ở tất cả các trường vùng xa, khó khăn. Chỉ cần giáo viên chịu khó áp dụng thì việc dạy các em học sinh trình độ chung chưa hoàn thành sẽ đạt kết quả cao. Dạy Chính tả là một hoạt động trí tuệ khó khăn và phức tạp. Vì vậy, điều không thể thiếu trong quá trình dạy Chính tả là phát hiện lỗi chính tả, thống kê, tìm nguyên nhân gây lỗi, từ đó đưa ra các biện pháp khắc phục là rất cần thiết. Các biện pháp cần khắc phục đó là: dạy học theo phân hoá; luyện phát âm; phân tích so sánh; giải nghĩa từ; ghi nhớ mẹo luật chính tả; làm các bài tập chính tả; chữa lỗi chính tả. Nhưng không phải chỉ đưa ra các biện pháp khắc phục là có thể thực hiện một cách có hiệu quả. Sửa chữa, khắc phục lỗi chính tả là cả một quá trình lâu dài, đòi hỏi người giáo viên phải 13
- Thực tế hiện nay, học sinh chúng ta kể cả học sinh Trung học trong quá trình tạo lập văn bản còn viết sai nhiều lỗi chính tả. Vì vậy người giáo viên cần thấy được vai trò và vị trí quan trọng của phân môn Chính tả. Cần sử dụng quỹ thời gian dành cho môn chính tả một cách triệt để và có hiệu quả. Tiến hành soạn giảng có đổi mới nội dung và lựa chọn phương pháp sát hợp với trọng điểm chính tả của lớp và bổ sung thêm các dạng bài tập nhằm nâng cao hiệu quả dạy phân môn chính tả. Vận dụng linh hoạt các phương pháp giảng dạy của phân môn. Chú trọng phương pháp dạy học có ý thức sẽ rèn cho các em kĩ xảo viết đúng tạo tiền đề cho HS học tốt các môn học khác và đặc biệt là trong giao tiếp bằng văn bản được chính xác hơn. - Phải dùng nhiều hình thức rèn luyện, khen thưởng và động viên học sinh kịp thời. Hạn chế không nên trách phạt, chê các em trước lớp làm cho các em có mặc cảm và bạn bè có ấn tượng không tốt về các em. Bên cạnh đó giáo viên phải khích lệ, động viên học sinh phải kiên trì, chăm chỉ rèn luyện mới đạt được kết quả tốt. - Giáo viên phải điều tra cơ bản để nắm được những lỗi chính tả mà học sinh lớp mình viết sai để từ đó có cơ sở giúp học sinh viết đúng chính tả. Thường xuyên chấm, chữa bài chỉ ra tất cả lỗi chính tả để kịp thời sửa chữa, uốn nắn. - Giữa giáo viên, học sinh và phụ huynh phải có sự phối hợp hài hòa tạo điều kiện nhắc nhở, đôn đốc các em rèn thêm ở nhà. Chăm chỉ luyện tập sẽ giúp các em đạt được kết quả cao. - Để đạt được kết qủa tốt trong giảng dạy thì trước hết mỗi giáo viên phải biết tự nâng cao kiến thức nghiệp vụ của bản thân, học hỏi kinh nghiệm giảng dạy của đồng nghiệp. Sử dụng hợp lý các phương pháp dạy học theo từng nội dung bài học phù hợp với đặc điểm nhận thức của học sinh theo vùng miền Đội ngũ giáo viên cần được thường xuyên được bồi dưỡng để nâng cao tay nghề sư phạm bằng cách tổ chức các buổi chuyên đề, thao giảng các tiết dạy. Bên cạnh đó mỗi giáo viên nâng cao trách nhiệm đối với học sinh. Trong tiết dạy phải chú ý tới tất cả các đối tượng học sinh. Thiết kế những bài giảng hay để thu hút các em học tập, yêu thích học chính tả. Tôi cam đoan những nội dung báo cáo là đúng sự thật. Trên đây là một số kinh nghiệm dạy học chính tả tôi đã vận dụng trong quá trình giảng dạy bước đầu đã mang lại hiệu quả thiết thực giúp học sinh viết đúng chính tả góp phần giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. Nhưng đề tài không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong sự đóng góp ý kiến của Hội đồng khoa học các cấp để đề tài được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn ! Xác nhận của đơn vị áp dụng sáng kiến Người viết sáng kiến Liêu Đức Trí 15