Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Bài: Những ngôi sao xa xôi

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Bài: Những ngôi sao xa xôi

1. NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI Leâ Minh Khueâ I/ Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: - Vẻ đẹp tâm hồn trong sáng, tính cách dũng cảm, hồn nhiên trong cuộc sống chiến đấu gian khổ, hi sinh nhưng vẫn lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trong truyện. - Thành công trong việc miêu tả tâm lí nhân vật, lựa chọn ngôi kể, ngôn ngữ phù hợp hấp dẫn. 2. Kĩ năng - Đọc hiểu một tác phẩm tự sự sáng tác trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước. - Phân tích tác dụng của ngôi kể thứ nhất xưng tôi. - Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng của nhân vật trong tác phẩm. - Tích hợp môi trường (Chiến tranh ảnh hưởng đến môi trường). - Tích hợp Giáo dục ANQP: tấm gương anh hùng trong kháng chiến bảo về tổ quốc 3. Thái độ: Cảm nhận được tinh thần dũng cảm, lạc quan của những cô thanh niên xung phong trẻ tuổi trong cuộc KC chống Mĩ. II/ Chuẩn bị: 1. Giáo viên: SGK, giáo án soạn theo câu hỏi chuẩn bị, tư liệu có liên quan đến bài dạy. 2. Học sinh: SGK, bài soạn theo câu hỏi chuẩn bị. III/ Phương pháp/ Kĩ thuật dạy học tích cực IV/ Tiến trình các hoạt động: Hoạt động khởi động: Dùng bài hát “Đường trường sơn xe anh qua”(Văn Dung) để dẫn vô bài * Tích hợp ANQP Hoạt động hình thành kiến thức: 1. Tóm tắt nội dung chính các đề mục để HS dễ hình dung bài. 2. Đi vào cụ thể: I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả: Giơi thiệu chân dung tác giả lê Minh Khuê. - Lê Minh Khuê sinh 1949, quê tỉnh Thanh Hóa. - Là cây bút chuyên viết truyện ngắn. - Ngòi bút sắc sảo trong việc miêu tả tâm lí nhân vật. 1
2. - Họ sống trong một hang đá, dưới chân cao điểm, giữa vùng trọng điểm của tuyến đường Trường Sơn, nơi tập trung bom đạn ác liệt, cách xa đơn vị. - Tổ trinh sát mặt đường, chị Thao làm tổ trưởng. Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá phải san lấp do bị bom gây ra, đánh dấu vị trí các bom chưa nổ và phá bom. - Công việc của họ hết sức nguy hiểm vì thường xuyên phải chạy trên cao điểm giữa ban ngày và máy bay địch có thể ập đến bất cứ lúc nào. Một công việc mạo hiểm, thần kinh luôn căng thẳng đòi hỏi sự bình tĩnh, tập trung cao độ. Hoàn cảnh sống thiếu thốn và công việc vô cùng nguy hiểm. 2. Vẻ đẹp của những cô gái thanh niên xung phong. 2.1/ Những nét chung - Họ là những cô gái còn rất trẻ, tuổi đời mười tám đôi mươi. - Tinh thần trách nhiệm cao với công việc, lòng dũng cảm, gan dạ không sợ gian khổ hi sinh. - Tình đồng đội gắn bó, thân thiết. - Lạc quan, yêu đời.  Vẻ đẹp tiêu biểu cho chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam trong thời kì chống Mĩ cứu nước. 2.2/ Những nét riêng a/ Nhân vật chị Thao - Hình dáng, tính cách: Nữ tính, thích làm đẹp (thích thêu thùa, lông mày tỉa nhỏ như que tăm); Giàu tình cảm và lãng mạn (thích chép bài hát); Sợ máu và sợ vắt. - Phẩm chất anh hùng: Một tổ trưởng quyết đoán điềm tĩnh trong khi làm nhiệm vụ. - Với đồng đội: Luôn lo lắng, quan tâm đồng đội (khi Phương Định bị ốm, khi Nho bị thương). Can đảm, dứt khoát, dũng cảm trong công việc, thích làm đẹp. b/ Nhân vật Nho - Hình dáng, tính cách: Nhỏ nhắn, xinh xắn, dễ thương (mát mẻ, xinh xắn như que kem); Hồn nhiên (trẻ nhất, vòi ăn kẹo). - Phẩm chất anh hùng: Dũng cảm, hành động nhanh gọn nhanh (hầm sập - bom vùi - bị thương - không khóc; cuộn tròn cái gối, cất nhanh vào túi, chụp cái mũ sắt lên đầu). - Với đồng đội: Yêu thương, gắn bó, đoàn kết (quan tâm khi Phương Định bị ốm, sợ đồng đội lo lắng). Dũng cảm, hồn nhiên, đáng nể phục. c/ Nhân vật Phương Định - Hình dáng, tính cách 3
3. - Nhan đề Những ngôi sao xa xôi gợi nhớ đến hình ảnh những ngôi sao lớn trên bầu trời thành phố quê hương mà Phương Định – nhân vật chính trong truyện – thường hay nhớ lại. Hình ảnh ấy gắn liền với tuổi ấu thơ êm đềm bên gia đình, bên người thân. - Nhan đề còn gợi nên vẻ đẹp lấp lánh của ba cô gái thanh niên xung phong. Ba cô gái tiêu biểu cho thế hệ nữ TNXP trong thời chống Mĩ, sẽ mãi mãi là những ngôi sao lấp lánh trên đỉnh cao Trường Sơn, xa xôi mà gần gũi trong lòng yêu thương cảm phục của mọi người, mọi thời đại. Hoạt động vận dụng 2/ Từ hình ảnh các cô gái TNXP trong bài, em hãy viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về thế hệ trẻ trong thời kì kháng chiến chống Mĩ - Viết một đoạn, không xuống dòng. - Chú ý hình thức của đoạn văn: gồm nhiều câu, sau dấu chấm viết hoa chữ cái đầu câu. - Kết cấu theo lối diễn dịch hoặc qui nạp. * Tích hợp môi trường: - Từ những tấm hình thời chiến tranh và hỏi: Chiến tranh ảnh hưởng như thế nào đến môi rường sống của chúng ta? - Chiến tranh tác động xấu đến môi trường: - Hủy hoại nghiêm trọng môi trường thiên nhiên, môi trường sống của con người và vạn vật. - Để lại những di chứng nghiêm trọng cho con người nhiều thế hệ. - Thái độ: Căm ghét chiến tranh, có những hành vi chống lại những thế lực gây chiến tranh, phá hoại môi trường . - Hành động cụ thể: Hoạt động tìm tòi, mở rộng 3/ Sưu tầm một số bài thơ câu thơ hay viết về thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước Tôi nhìn xuống hố bom đã giết em Mưa đọng lại một khoảnh trời nho nhỏ ( ) Em nằm dưới đất sâu Như khoảng trời nằm yên trong lòng đất Đêm đêm tâm hồn em tỏa sang Những vì sao ngời sang lung linh (Khoảng trời hố bom - Lâm Thị Mỹ Dạ) “Sâu thẳm những lối mòn chỉ vừa đặt bàn chân Sâu thẳm những mùa mưa dai dẳng 5