Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Tiết 79: Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật - Trường THCS & THPT Mỹ Hòa Hưng

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Tiết 79: Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật - Trường THCS & THPT Mỹ Hòa Hưng

1. TIẾT: 79
2. Vào bài mới Tất cả chúng ta đều biết, ngôn ngữ là phương tiện tư duy và giao tiếp quan trọng bậc nhất của con người và là 2 thuộc tính đặc thù chỉ có con người mới có. Đồng thời với 2 chức năng cơ bản trên, ngôn ngữ còn là công cụ xây dựng hình tượng nghệ thuật văn chương, vì vậy mà người ta nói: “Văn chương là nghệ thuật ngôn từ”, với tư cách ấy chúng ta có “phong cách ngôn ngữ nghệ thuật”
3. Em hãy so sánh, đối chiếu hai ví dụ. * Ngữ liệu 1 “Những con vịt chạy tới chạy lui, nhìn lên trời, kêu cạc cạc” * Ngữ liệu 2 “Những thím vịt nhút nhát, luống cuống đôi chân, nghiêng một bên má để hiếc mắt lên trời, ra hiệu nghe ngóng. Có thím lại hãi quá, cạc cạc một hồi ầm ĩ, như muốn kêu: “Ai cứu tôi với! Cạc cạc!” (Tô Hoài) - Em hãy nhận xét sự giống và khác nhau về ngôn ngữ trong hai ngữ liệu trên? - Theo em thì ngữ liệu nào sử dụng ngôn ngữ nghệ thuật? - Tiếp tục cho học sinh tìm hiểu ngữ liệu trong SGK trang 97 “Chúng tắm cuộc khởi nghĩa của ta trong bể máu”. (Hồ Chí Minh- Tuyên ngôn độc lập) - Ví dụ thuộc phong cách ngôn ngữ nào? Có từ ngữ nào là ngôn ngữ nghệ thuật không? - Từ việc phân tích những ví dụ trên em hãy cho biết thế nào là ngôn ngữ nghệ thuật?
4. 2. Phân loại Có 3 loại + Ngôn ngữ thơ: trong ca Dựa vào SGK em hãy cho biết dao, vè, thơ có bao nhiêu loại ngôn ngữ + Ngôn ngữ tự sự: trong nghệ thuật? truyện, tiểu thuyết, bút kí + Ngôn ngữ sân khấu: trong kịch, chèo, tuồng
5. Ngữ liệu: Đọc bài ca dao và trả lời câu hỏi “Trong đầm gì đẹp bằng sen Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng Nhị vàng bông trắng lá xanh Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn” 1. Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao được miêu tả qua những chi tiết nào? 2. Ý nghĩa của bài ca dao trên? Bài ca dao gợi cho em những cảm xúc, suy nghĩ gì? 3. Từ đó em hãy cho biết chức năng thứ hai của ngôn ngữ nghệ thuật là gì?
6. Tìm điểm khác biệt giữa ngôn ngữ nghệ thuật và ngôn ngữ sinh hoạt: Loại hình Ngôn ngữ sinh hoạt Ngôn ngữ nghệ thuật Tiêu chí Là lời ăn tiếng nói Là ngôn ngữ gợi Khái niệm hàng ngày. hình, gợi cảm. . Trong cuộc sống Chủ yếu trong văn Phạm vi sử dụng hàng ngày bản nghệ thuật - Dạng nói và dạng viết. - Ngôn ngữ tự sự. Phân loại - Dạng lời nói mô phỏng, tái - Ngôn ngữ thơ. hiện trong văn bản văn học. - Ngôn ngữ sân khấu. Chức năng Chức năng thông tin và Chức năng thông tin. thẩm mĩ.
7. Trả lời các câu hỏi sau: Câu 1: Ngôn ngữ nghệ thuật được sử dụng trước hết ở các lĩnh vực nào? a. Các văn bản hành chính, pháp luật b. Các văn bản báo chí, tuyên truyền c. Các văn bản thơ, văn xuôi, kịch d. Các văn bản khoa học, chính luận
8. Câu 3: Chức năng chính của ngôn ngữ nghệ thuật là gì? a. Giải trí và tuyê truyền b. Thông tin và thẩm mỹ c. Nhận thức và giao tiếp d. Giáo dục và tuyên truyền